Meer dan 110.000 Nederlanders zetten hun handtekening onder een petitie tegen de vrijhandelsverdragen die de Europese Unie met de Verenigde Staten en Canada wil sluiten. Maar volgens minister Lilianne Ploumen (Buitenlandse Handel) is één van hun grootste bezwaren “dood en begraven”.
Ploumen nam de handtekeningen woensdag in ontvangst. Onder meer Greenpeace, Milieudefensie, FNV en Foodwatch hadden zich achter de actie geschaard van het Europese Burgerinitiatief Stop TTIP & CETA. In de 28 lidstaten van de Europese Unie zijn meer dan 3,2 miljoen handtekeningen opgehaald.
Het burgerinitiatief vreest dat door de de verdragen met de VS (TTIP) en Canada (CETA) sociale en milieunormen worden aangetast en de bescherming voor consumenten en dieren afneemt.
Maar vooral het arbitragesysteem (ISDS) waarmee buitenlandse investeerders een regering buiten de nationale rechtbank om kunnen aanklagen, roept weerstand op. Daarbij is sprake van een particulier tribunaal, dus buiten de normale rechtspraak om. Dat is een gebruikelijke constructie in vrijhandelsverdragen.
Critici verwachten echter ondoorzichtige procedures en miljardenclaims. De vrees bestaat dat bedrijven via ISDS nationaal beleid naar hun hand kunnen zetten.
Volgens Ploumen is dat systeem juist verleden tijd. Europa wil hiervoor als vervanger het Investment Court System. Hierdoor wordt volgens de minister hoger beroep in dit soort zaken mogelijk, wordt de kwaliteit van de rechters verbeterd, worden alle stukken openbaar en mogen derde partijen zich met zaken gaan bemoeien.
Jan Vos van de PvdA sprak woensdag in een Kamerdebat over TTIP van een mooie verbetering. Maar steun van de regeringspartij voor TTIP is "geen uitgemaakte zaak". CDA en D66 hebben een positieve grondhouding, terwijl VVD groot voorstander is. SP, GroenLinks, ChristenUnie en Partij voor de Dieren zijn tegen.
Over het verdrag met de Amerikanen wordt nog onderhandeld; dat met de Canadezen moet nog worden geratificeerd.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl